Ганбаатарын Баттулга: Австрали улсын туршлага

Өмнөд Ази, Монгол дахь Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрийн дэргэдэх Хөгжлийн бэрхшээлтэй төгсөгчдийн зөвлөх багийн зорилго нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд Австралийн тэтгэлгийн талаар таниулах явдал юм. Олон улсын хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн өдрийг тохиолдуулан тус багийн гишүүн С. Өсөхбаяр Австралийн тэтгэлэгт оюутан Ганбаатарын Баттулгатай ярилцаж, түүний туршлагыг сонслоо.

Г.Баттулга 2022 оны 5-р сараас хойш Жеймс Күүкийн их сургуульд Бизнесийн удирдлагын магистрын сургалтанд суралцаж байна. Тэрээр хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний ​​хувьд Австралид сурсан мэдлэгээ эх ондоо ирээд бусад хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүстэй хуваалцахыг тэсэн ядан хүлээж байна.

Яагаад Австралийн тэтгэлэгт өргөдөл гаргах болсон бэ?

Би дотоод болон гадаадын хөгжлийн бэрхшээлтэй аялагчдад саадгүй зорчих боломжийг олгох шинэ арга барилыг нэвтрүүлж, Монголын аялал жуулчлалын салбарын хөгжилд хувь нэмрээ оруулахыг хүсч байна. Энэхүү зорилгод нийцсэн хөтөлбөр олж чадаагүй ч бизнесийн удирдлагын мэргэжлийг сонгосондоо баяртай байна. Магистрын хөтөлбөрт бараг бүх салбартай холбоотой өргөн хүрээний сэдвүүд багтдаг. Би Австралид эзэмшиж буй ур чадвар, мэдлэг, ялангуяа төслийн менежменттэй холбоотой мэдлэгээ ашиглан зорилгоо биелүүлж чадна гэдэгт итгэлтэй байна.

Танай сургууль таныг болон бусад хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутнуудыг их сургуулийн орчинтойгоо дасан зохицоход хэрхэн тусалсан талаар туршлагаасаа хуваалцана уу?

Таунсвилл хотод байрладаг Жеймс Күүкийн их сургуулийн Бебегу Юмба кампус нь хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутнууд суралцахад маш ээлтэй орчинтой. Сургуулийн орчныг хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн хэрэгцээнд тохируулан барьсан байдаг учраас хотхоны эргэн тойронд байрлах коллеж, факультет болон бусад барилга байгууламжууд руу ороход ямар нэг саадгүй байдаг. Сургуулийн ажилтнууд найрсаг, оюутнуудад туслахад хэзээд бэлэн байдаг. Мөн сургуулийн “AccessAbility” төв нь хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутнуудад тулгардаг аливаа асуудлыг шийддэг. Жишээлбэл, миний тэргэнцэрийн түшлэг асуудалтай болж би хичээлд суух цагаа багасгах хэрэгтэй болсон. Ингээд би сургуулийнхаа хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутнуудыг хариуцан ажилладаг зөвлөхүүдтэй холбогдож, тэд миний хэрэгцээнд тохирсон төлөвлөгөөг гаргаж, миний тэргэнцэр засагдах хүртэл цахимаар хичээллэх боломжийг санал болгосон.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний ​​хувьд Австралийн тэтгэлэгт хамрагдахын давуу талууд юу вэ?

Нэгдүгээрт, Австралийн тэтгэлэг нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн боловсрол эзэмших, Австралийн соёл, нийгэм, хүрээлэн буй орчныг судлах асар их боломж олгодог шилдэг тэтгэлэгт хөтөлбөрүүдийн нэг. Хоёрдугаарт, хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутны хувьд энд сурч, амьдрах нь олон давуу талтай. Жишээлбэл, Таунсвилл бол ердөө 200,000 орчим оршин суугчтай жижиг хот хэдий ч дэд бүтцийн хувьд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүст их ээлтэй. Харин автобусны хүртээмж сайн байдаг ч нийтийн тээврийн цагийн хуваарь найдвартай биш юм шиг санагдсан. Гуравдугаарт, Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөр оюутан бүрийг сургуулиа амжилттай дүүргэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх зорилготой. Тийм учраас оюутнуудад тулгарч буй аливаа асуудлыг шийдвэрлэдэг. Эцэст нь хэлэхэд, Австралийн тэтгэлэг бүх өргөдөл гаргагчдад дэлхийн түвшний боловсрол эзэмшихэд зориулсан ховорхон боломж юм. Түүнчлэн энэхүү хөтөлбөр нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, хөдөө орон нутгийн иргэд зэрэг нийгмийн цөөнх бүлгийг дэмждэг.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний хувьд Австралийн тэтгэлгээр суралцахад ямар бэрхшээл тулгарч байна вэ?

Надад одоогоор тулгамдаад байгаа асуудал байхгүй ч, бага зэргийн асуудал тулгарч байсан. Австрали улс Монгол улсаас өөр байсан учраас надад хамгийн том бэрхшээл нь соёлын шок буюу цочрол байсан. Жишээлбэл, бид энд байрны түрээсээ долоо хоног бүр төлдөг, цаг агаар маш өөр (үргэлж чийглэг, нартай), хүмүүсийн хоол хүнс, соёл, нийгмийн харилцаа гээд олон зүйлс өөр байдаг.

Та сургуулиа төгсөж эх орондоо очоод Австрали улсад бизнесийн удирдлагын чиглэлээр суралцсан туршлага, мөн бусадтай хуваалцахыг хүсдэг зүйл юу вэ?

Миний дээр дурдсанчлан бизнесийн удирдлага бол өргөн хүрээний сэдэв бөгөөд бараг бүх салбартай холбоотой. Тиймээс би өөрийн мэдлэг туршлагаа ашиглан аялал жуулчлалын салбарын хөгжилд хувь нэмрээ оруулах зэрэг олон зүйлийг өөрчилж чадна гэдэгтээ итгэлтэй байна. Хөгжлийн бэрхшээлтэй жуулчид зах зээлийн тодорхой хувийг эзэлдэг гэж үздэг ч аялал жуулчлалын салбарыг илүү хүртээмжтэй болгох, зочлох үйлчилгээний боломжит ашгийг тодорхойлох нь маш чухал. Энэ нь аялал жуулчлалын салбарт маш их ашиг тустай, үнэ цэнэтэй хувь нэмэр болох юм. Хөгжлийн бэрхшээлтэй жуулчдад саадгүй аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх нь бас олон давуу талтай. Тухайлбал, аялал жуулчлалын бүрэн хүртээмжтэй дэд бүтцийг бий болгосноор хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийг нийгэмд хамруулах боломжтой болно.

Олон улсын хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн өдрийг тохиолдуулан та юу хэлэх вэ?

Бид бүгд хөгжлийн бэрхшээлтэй байх болон эс байхаас үл хамааран зорилгодоо хүрэхийн тулд хичээх ёстой. Олон улсын хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн өдөр бол амралтын өдөр биш. Энэ бол зөвхөн өнгөрсөнд дүн шинжилгээ хийж, ирээдүйгээ урьдчилан таамаглаад зогсохгүй нийгэмд илүү хүртээмжтэй, хүндээ ээлтэй орчныг бүтээхийг уриалсан мессежийг хүргэх өдөр юм. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд бусдын нэг адил тэгш эрхтэй. Энэ бол давуу эрх биш. Гэсэн хэдий ч хүртээмжгүй дэд бүтэц, нийгмийн гадуурхал, ялгаварлан гадуурхалт, ажилгүйдэл, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн талаар мэдээлэл, мэдлэг дутмаг зэргээс болж эмзэг бүлгийн олон хүмүүс хохирч байна. Эдгээр сөрөг хүчин зүйлсийг багасгахын тулд бид бүхэн илүү хүртээмжтэй, найрсаг нийгмийг бий болгохын төлөө чадах бүхнээ хийж, дуу хоолойгоо өргөх ёстой.

Бидний оролцоогүйгээр юу ч өөрчлөгдөхгүй, сайжрахгүй. Тиймээс бид хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн тэгш эрхийг хангахыг эрх баригчдаас идэвхтэй шаардах ёстой.

*Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөр нь хүүхдийн зургийг эцэг эх/асран хамгаалагчийн зөвшөөрөлтэй оруулсан болно.